Schermtijd: Hoeveel is te veel? Waarom kwaliteit belangrijker is dan tijd
Als ouders maken we ons vaak zorgen over de hoeveelheid tijd die onze kinderen achter schermen doorbrengen. Zeker in deze digitale wereld, waarin schermen niet meer weg te denken zijn uit ons dagelijks leven. Maar wat als ik je vertel dat het niet zozeer om de tijd gaat, maar om wát ze doen met die tijd? Kwaliteit is absoluut leidend boven kwantiteit, als je het mij vraagt.
Laten we het daar eens over hebben.
Bekijk je deze content liever als video? Dat kan ook!
Het belang van kwaliteit boven kwantiteit
We kunnen het verschil maken tussen schermtijd die bijdraagt aan hun ontwikkeling en schermtijd die hen alleen maar vermaakt of afleidt. Dit noemen we het verschil tussen kwaliteit en kwantiteit.
Kwantiteit gaat over de hoeveelheid schermtijd. Het is makkelijk om te kijken naar het aantal uren dat een kind op zijn telefoon zit of voor de TV zit, en daar een limiet aan te stellen. Maar schermtijd is niet altijd gelijk: de impact van twee uur achter een scherm is heel anders, afhankelijk van wat ze daar doen.
Kwaliteit van schermtijd gaat over de inhoud en het doel van die tijd. Denk aan schermgebruik dat kinderen helpt om iets te leren, zoals een educatieve app, een online cursus of een creatieve activiteit zoals het maken van een video. Dit soort schermtijd draagt bij aan de ontwikkeling van vaardigheden, stimuleert zelfvertrouwen en bevordert zelfstandigheid. Het is tijd die hen uitdaagt om te leren, te creëren en te groeien.
Kwantiteit, aan de andere kant, kan verwijzen naar uren van passieve consumptie. Dit is de tijd die kinderen doorbrengen met scrollen door sociale media, het kijken van vermakelijke video’s op YouTube of het spelen van games die geen leerdoelen hebben. Hoewel deze activiteiten soms ontspanning kunnen bieden, dragen ze weinig bij aan de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden of zelfreflectie. Dit is waar het gevaar ligt: het kan een vicieuze cirkel worden, waarbij kinderen steeds meer tijd besteden aan vermaak zonder actief iets te leren of te creëren.
Waar het echt om draait is dus niet de tijd op zich, maar hoe die tijd wordt besteed.
Wanneer kinderen uren spenderen aan passieve consumptie, zoals scrollen of kijken, missen ze de kans om iets nieuws te ontdekken, zich te verdiepen in hun interesses, of nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Ze raken minder betrokken en minder uitgedaagd. Dus, als je je zorgen maakt over de hoeveelheid schermtijd, kijk dan vooral naar de kwaliteit van die tijd. Wat ze op die schermen doen, maakt veel meer impact dan het aantal minuten dat ze ervoor zitten.
Schokkende statistieken
De statistieken zijn behoorlijk verontrustend. Wist je dat de gemiddelde tiener maar liefst 8 uur en 39 minuten per dag naar een scherm kijkt? En dat is zonder schooltijd! Voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar is dat nog steeds meer dan 5 uur per dag. Maar hier komt de echte schrik: van deze tijd is slechts 3% besteed aan iets creatiefs of educatiefs. Dat betekent dat kinderen in feite minder dan 15 minuten per dag besteden aan het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden of het creëren van iets.
Actieve schermtijd: de voordelen
Stel je voor dat je kind 5 uur per dag achter een scherm zit, maar dan voor educatieve doeleinden. Dit kan een heel ander scenario zijn. Misschien gebruikt je kind een AI-platform om zijn rekenvaardigheden te verbeteren, of volgt het online pianolessen via YouTube. Dit soort schermtijd heeft een doel: het stimuleert de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden, bevordert zelfstandigheid en vergroot het zelfvertrouwen.
In dit geval wordt schermtijd gezien als een middel voor groei, niet als een manier om simpelweg de tijd te doden. Natuurlijk is het belangrijk om een balans te vinden, bijvoorbeeld door fysiek actief te blijven tussen deze leer- en creatieve momenten. Maar het verschil is duidelijk: deze tijd is niet verspild, maar benut om iets te leren of te creëren.
Passieve schermtijd: De gevaren
In tegenstelling tot het eerste scenario, kan passieve schermtijd het tegenovergestelde effect hebben. Stel je voor dat je kind 2 uur per dag besteed aan het kijken van series of het scrollen door sociale media. Dit klinkt misschien als een prima manier om te ontspannen, maar het kan de motivatie van je kind langzaam verminderen. In plaats van actief bezig te zijn met leren of creatie, raakt je kind steeds meer afgeleid, en kan het moeite hebben om zich te concentreren op andere activiteiten, zoals lezen of fysiek spel.
Dit is niet alleen een kwestie van verveling; studies tonen aan dat passieve schermtijd het denkvermogen kan verminderen. Kinderen worden minder uitgedaagd om zelf actief te denken, te creëren of zelfs om dieper na te denken over wat ze zien en doen. Dit kan hun vermogen om problemen op te lossen en hun creativiteit aantasten.
Wat kun jij doen als ouder?
Het begint allemaal bij jou. Hoe jij zelf omgaat met technologie heeft invloed op je kinderen. Als je gezond schermgebruik modelleert, zullen zij dat vaak volgen. Zorg ervoor dat je actief met ze in gesprek blijft over hun schermgebruik en maak duidelijke afspraken. Leg uit waarom je bepaalde keuzes maakt, bijvoorbeeld waarom je sociale media pas vanaf 18 jaar toestaat. Door open en eerlijk te communiceren, help je je kinderen op een gezonde manier omgaan met de technologie die hen omringt.
En vergeet niet: dit proces is dynamisch. Naarmate je kinderen ouder worden, verandert hun relatie met technologie. Blijf flexibel, wees alert op hun behoeften en pas je aanpak aan. Dit betekent niet dat de regels altijd hetzelfde blijven, maar dat je blijft begeleiden en je kinderen helpt om technologie op een gezonde manier in hun leven te integreren.
Conclusie gezond schermgebruik bij kinderen
Schermtijd is niet de vijand. Het gaat erom hoe we die tijd gebruiken. Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit, en door te focussen op wat kinderen doen met hun schermtijd, kunnen we hen helpen zich te ontwikkelen, nieuwe vaardigheden te leren en hun creativiteit te stimuleren. Uiteindelijk draait het niet om het beperken van schermtijd in minuten, maar om het bevorderen van een gezonde, gebalanceerde benadering van technologie die hun fysieke en mentale welzijn ondersteunt.
Dus, als ouder, vertrouw op je intuïtie, wees betrokken en zorg ervoor dat je kinderen zich in een veilige en gezonde digitale omgeving kunnen ontwikkelen. Dat is de sleutel voor hun succes op lange termijn.
Lees verder:
- Deel 1: Social media gebruik bij kinderen: Dit moet je weten
- Deel 2: Gezonde schermtijd voor kinderen: Hoe wij AI en technologie balanceren thuis
Bronnen gebruikt:
- https://www.pewresearch.org/topic/internet-technology/user-demographics/age-generations-tech/teens-tech/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6884886/
- https://www.internetmatters.org/nl/hub/research/childrens-wellbeing-in-a-digital-world-index-report-2024/
- https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/research/report/8-18-census-integrated-report-final-web_0.pdf
- https://www.psychologytoday.com/nz/blog/no-more-fomo/202406/the-dark-side-of-social-media
- https://www.childrenandscreens.org/learn-explore/research/nurturing-the-neurodivergent-unique-considerations-for-youth-screen-use/
- https://www.psychologytoday.com/intl/blog/our-changing-culture/202204/is-screen-time-bad-teens
- https://www.washingtonpost.com/technology/2024/10/11/tiktok-lawsuit-children-addiction-mental-health/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5380441/